Dịch tài liệu chuyên ngành khác với tài liệu phổ thông cả về nội dung lẫn hình thức. Ngoài quá trình tích lũy kinh nghiệm từ việc dịch thuật, chúng ta cần phải trau dồi chuyên môn từ sách, giáo trình. Hơn nữa, chúng ta luôn phải tìm tòi kiến thức mới, trau dồi vốn từ vựng từ một số tài liệu dịch thuật khác liên quan đến chuyên ngành cần dịch.

Một số tài liệu chuyên ngành thường gặp

Có nhiều loại tài liệu chuyên ngành chúng ta vẫn thường bắt gặp khi dịch thuật. Một số tài liệu chuyên ngành thường gặp như sau:

Tài liệu chuyên ngành y dược

Tài liệu chuyên ngành y dược bao gồm Hồ sơ bệnh án, đơn thuốc, chăm sóc sức khỏe, tài liệu học tập, sinh dược, v.v. Đây là một trong những ngành có chuyên môn, đòi hỏi sự chính xác cao về chuyển ngữ, dịch thuật các thuật ngữ, đặc biệt là các tài liệu liên quan đến chuyên khoa, dược phẩm.

Tài liệu chuyên ngành khoa học

Chuyên ngành khoa học chủ yếu liên quan đến kiến thức kỹ thuật cơ khí. Tuy nhiên, có hai lĩnh vực chính thường gặp như sau:

a. Điện – Điện tử: Đây là những tài liệu mang kiến thức khoa học kỹ thuật liên quan đến chuyên ngành điện – điện tử và cơ khí chế tạo từ cơ bản đến nâng cao. Chuyên môn và kiến thức trong lĩnh vực này là khá rộng để dịch tài liệu chuyên ngành.

b. Cơ khí chế tạo: Những tài liệu trong ứng dụng sản xuất dây chuyền, thiết bị, linh kiện, v.v.

Tài liệu chuyên ngành pháp lý

Dịch tài liệu chuyên ngành pháp lý bao gồm:

a. Hồ sơ pháp lý: những hồ sơ liên quan đến vấn đề pháp luật dân sự và hình sự, tư pháp, tranh chấp, chuyển nhượng, v.v.

b. Hồ sơ hành chính: các hồ sơ hộ tịch, hành chính nhà nước, v.v.

c. Hồ sơ du học: hồ sơ xin visa, xét duyệt điều kiện, thông tin trường học quốc tế, v.v.

Tài liệu khoa học kinh tế

Tài liệu khoa học kinh tế là những loại tài liệu về hợp đồng kinh tế, liên quan đến chứng khoán, tiềm lực kinh tế, v.v.

Yêu cầu dịch tài liệu chuyên ngành

Để dịch tài liệu chuyên ngành hiệu quả, tối thiểu chúng ta phải có:

a. Từ điển chuyên ngành: Từ điển chuyên ngành là tập hợp các loại từ vựng được sử dụng trong lĩnh vực cụ thể. Trong từ điển chuyên ngành sẽ có những từ vựng chuyên ngành và các nhóm từ liên kết đến lĩnh vực cụ thể mà người dịch đang tìm hiểu và dịch thuật. Đây là công cụ cần thiết để trau dồi và bổ sung từ vựng chuyên ngành cho tài liệu cần dịch.

b. Chuyên gia có chuyên môn trong lĩnh vực liên quan: Mỗi chuyên ngành đều có những thuật ngữ chuyên môn, cách diễn đạt riêng. Nên tham khảo ý kiến hoặc lời khuyên từ các chuyên gia trong ngành để hiểu rõ hơn từ vựng đang dùng và sẽ dùng, hoặc câu từ được đề cập trong tài liệu.

c. Kiến thức chuyên ngành: Mọi lĩnh vực đều có kiến thức cơ sở, kiến thức phổ thông và kiến thức chuyên môn. Dù là lĩnh vực nào, người dịch phải thông thạo, có vốn từ vựng phong phú, hiểu biết về lĩnh vực đó. Trước khi nhận dịch một tài liệu liên quan đến chuyên ngành cần dịch, người dịch phải có kỹ năng, kiến thức và kinh nghiệm dịch thuật các loại tài liệu chuyên ngành.

d. Kỹ năng sử dụng ngôn ngữ: người dịch có khả năng sử dụng ngôn ngữ đích và ngôn ngữ nguồn một cách linh hoạt trong bản dịch tài liệu chuyên ngành. Ngoài ra, những trải nghiệm trong lĩnh vực cụ thể sẽ giúp người dịch nắm bắt được những chi tiết quan trọng để bản dịch mượt mà và đầy đủ ý nghĩa hơn.

Quy trình dịch tài liệu chuyên ngành

Dù là dịch tài liệu chuyên ngành hay dịch tài liệu phổ thông, người dịch cần đưa ra các công tác dịch thuật để đảm bảo bài dịch không vướng những sai sót không đáng có. Để tiến hành dịch tài liệu thuộc lĩnh vực chuyên ngành, quy trình dịch thuật đảm bảo các bước sau:

Chuẩn bị dịch tài liệu

Trước khi tiến hành dịch tài liệu chuyên ngành, người dịch tiến hành đọc và nắm bắt nội dung thông tin của tài liệu. Người dịch nên tìm hiểu trước các thuật ngữ chuyên ngành có liên quan và ngữ cảnh sử dụng từ vựng phù hợp với bản dịch. Hơn nữa, người dịch cần xác định đối tượng và mục đích của tài liệu cần dịch để có thể chuyển ngữ nội dung tài liệu bản dịch phù hợp hơn.

Dịch thô tài liệu

Sau khi đã nắm bắt nội dung và cấu trúc của bản dịch, người dịch tiến hành dịch tài liệu một cách nguyên sơ với nghĩa và ngữ pháp chuyển ngữ vốn có. Sau đó, người dịch sẽ đọc lại bản dịch, so sánh với bản gốc của tài liệu để chỉnh sửa lỗi sai của bản dịch. Người dịch kiểm tra cú pháp ngữ pháp, chính tả của bản dịch để đảm bảo không có sai sót về mặt hình thái học.

Hoàn thiện bản dịch

Người dịch phải đảm bảo từng câu, đoạn trong bản dịch được dịch một cách trung thực, đảm bảo giữ nguyên nghĩa gốc. Người dịch nên sử dụng các tài liệu tham khảo, từ điển chuyên ngành khi dịch tài liệu chuyên ngành để đảm bảo không dùng từ sai sót.

Trong quá trình dịch, người dịch nên bật kiểm tra chính tả và ngữ pháp của ngôn ngữ đang dịch để giảm thiểu sai sót không đáng có của bài dịch. Việc bật kiểm tra chính tả và ngữ pháp vừa giúp người dịch tránh những sai sót nhỏ nhặt, vừa tiết kiệm thời gian đối soát lại lỗi chính tả và ngữ pháp của bản dịch trong quá trình dịch thuật. Đối với việc sử dụng từ vựng, người dịch cần đảm bảo thuật ngữ chuyên ngành được sử dụng đúng.

Chỉnh sửa và hiệu đính sau cùng

Sau khi đã hoàn thiện bản dịch tài liệu chuyên ngành, người dịch đọc lại toàn bộ tài liệu một lần nữa. Bản dịch tài liệu lần này phải đảm bảo tính logic và mạch lạc, không có sai sót nào về lỗi chính tả và dịch thuật. Người dịch có thể nhờ đến hỗ trợ của chuyên gia trong lĩnh vực đang dịch để kiểm tra lại nội dung và cách dùng từ của bản dịch.

Những lưu ý khi dịch tài liệu chuyên ngành

Người dịch cần lưu ý những điểm sau khi dịch tài liệu chuyên ngành để bản dịch có độ uy tín và tin cậy cao:

Bản dịch tài liệu chuyên ngành phải có tính chính xác cao

Bản dịch phải có tính chính xác từ mức độ cho phép đến tính chính xác cao. Đây được xem là yếu tố quan trọng nhất, đặc biệt trong các lĩnh vực như y khoa, pháp lý, kỹ thuật,, giáo dục, v.v. những chi tiết sai sót nhỏ nhặt đều có thể gây hậu quả nghiêm trọng làm ảnh hưởng đến uy tín người dịch. Sự chính xác của bản dịch qua đó còn thể hiện được tính tỉ mỉ và cẩn trọng của người dịch.

Phong cách ngôn ngữ phù hợp

Tài liệu chuyên ngành phải có phong cách ngôn ngữ rõ ràng, xúc tích và chuyên nghiệp. Người dịch sử dụng từ vựng chính xác, hợp hoàn cảnh để đảm bảo logic ngôn ngữ và cách trình bày của tài liệu. Phong cách ngôn ngữ phù hợp sẽ giúp cho bản dịch có chất lượng hơn và góp phần tạo độ tin cậy cho bản dịch cao hơn.

Có tính bảo mật đối với tài liệu

Biên phiên dịch thuộc đội ngũ dịch thuật DS đều được đào tạo và cam kết ràng buộc bởi các quy định liên quan đến chính sách bảo mật thông tin của công ty. Trong quá trình xử lý dữ liệu để cho ra bản dịch tài liệu chuyên ngành, đội ngũ biên phiên dịch tuân theo quy trình của chính sách bảo mật nghiêm khắc. Sau quá trình hoàn tất bản dịch, các thư mục, tài liệu đã được biên phiên dịch xử lý sẽ được hệ thống đưa vào lưu trữ và hoàn tất quy trình bảo mật theo quy định của công ty.